تبیین تحولات سیاسی ـ نظامی جنگ ایران و عراق برای توضیح علل و چگونگی وقوع رخدادهای جنگ، از زمان جنگ آغاز شد و پس از آن نیز ادامه یافت. در این روند، برخی از حوادث و عوامل، زمینه‌های شكل‌گیری رویكردهای جدید را در مواجهه با موضوع و مسائل جنگ فراهم ساخت. ملاحظات سیاسی مختلف همراه با حضور نسل جدید در جامعه‌ی ایران و طرح مطالبات و نگرش‌های جدید سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، نگرش متفاوتی را در خصوص مسائل اساسی و بنیادین اجتماعی، سیاسی و اعتقادی از جمله نتایج و دستاوردهای جنگ ایران و عراق ایجاد كرد. كتاب حاضر جلد پنجم از مجموعه‌ی “نقد و بررسی جنگ ایران و عراق” است. نگارنده در این مجلد نخست گزینه‌های مطرح در مقاطع مختلف جنگ از جمله اجتناب‌پذیری یا اجتناب‌ناپذیری از ادامه‌ی جنگ و سپس علت تصمیم‌گیری و پیامدهای آن را بررسی می‌كند. از این طریق مشخص می‌شود كه هر تصمیمی در چه شرایطی و در برابر چه گزینه‌ای اتخاذ شده است. در بخش دیگری از كتاب نیز تجربیات حاصل از جنگ و تاثیر آن بر مدیریت بحران‌های پس از جنگ ارزیابی می‌گردد.”